Chiều 6/5, TAND Cấp cao tại TP HCM chấp nhận một phần kháng nghị của VKSND TP HCM, một phần kháng cáo của nguyên đơn Đặng Đình Thịnh (luật gia), buộc đồng bị đơn là bà Vương Thị Khanh và con trai Nguyễn Đắc Quang trả cho ông Thịnh gần 55 tỷ đồng hứa thưởng.

Theo HĐXX, mẹ con bà Khanh có xác lập hợp đồng hứa thưởng nếu ông Thịnh giúp gia đình đòi lại được căn nhà 446-448 Nguyễn Thị Minh Khai, quận 3 (TP HCM) - thuộc sở hữu của Nhà nước theo diện nhà vắng chủ. Việc cấp sơ thẩm chấp nhận yêu cầu hứa thưởng của ông Thịnh là có cơ sở. Quá trình xét xử, các bị đơn thừa nhận ông Thịnh là người trực tiếp, duy nhất thực hiện ủy quyền của bà Khanh thực hiện các thủ tục đòi lại nhà.

Ngày 26/5/2011, ông Quang có gửi thông báo chấm dứt hợp đồng hứa thưởng nhưng các đồng bị đơn không chứng minh được việc đã hủy hợp đồng với ông Thịnh. Hơn nữa, việc hủy bỏ hợp đồng được lập bởi hai bên không thể đương nhiên chấm dứt khi một bên tự ra thông báo hủy là được. Mặt khác bản thông báo này không có chữ ký của các bên và bản gốc mà chỉ là bản photocopy.

Về giá trị căn nhà tranh chấp, tại giai đoạn sơ thẩm các bên không thỏa thuận hay khiếu nại về kết quả định giá. Do đó, việc cấp sơ thẩm căn cứ vào biên bản định giá tuyên buộc bà Khanh và ông Quang trả cho ông Thịnh 35% giá trị căn nhà - tương đương gần 55 tỷ đồng - là có căn cứ.

Ngoài ra, HĐXX tuyên hủy một phần bản án liên quan đến các mối quan hệ tranh chấp khác, do không liên quan đến quan hệ hứa thưởng giữa ông Thịnh và bà Khanh, ông Quang. Việc cấp sơ thẩm gộp lại, xử lý trong cùng một vụ án là vi phạm nghiêm trọng tố tụng.

"Trong vụ án này, bà Khanh và ông Quang là đồng bị đơn nhưng vì lợi ích của nhau nên đã quay lưng lại và có những yêu cầu đối lập về quyền lợi. Điều này cấp phúc thẩm không thể giải quyết được. Lẽ ra cấp sơ thẩm phải hướng dẫn cho các bên khởi kiện thành một vụ án khác theo đúng thủ tục", toà nêu quan điểm.

Liên quan đến các giao dịch mua bán, đặt cọc căn nhà giữa các bên, toà xác định vô hiệu do thực hiện trong thời điểm căn nhà tranh chấp, chưa được cấp giấy chứng nhận chủ quyền. Các bên biết điều này nhưng vẫn thực hiện các giao dịch.

Bản án hôm nay chính thức có hiệu lực.

Theo nội dung đơn kiện, căn nhà 446-448 đường Nguyễn Thị Minh Khai thuộc sở hữu của ông Nguyễn Đắc Kha và bà Vương Thị Khanh. Khi gia đình bà đi xuất cảnh, căn nhà được Nhà nước quản lý theo diện “vắng chủ”. Khi về Việt Nam, bà Khanh và con trai muốn xin lại.

Năm 2007, mẹ con bà Khanh ủy quyền cho luật gia Thịnh tư vấn pháp lý, thực hiện các thủ tục đòi lại căn nhà bằng hợp đồng "ông Thịnh sẽ thay mặt bà Khanh liên hệ các cơ quan có thẩm quyền để đòi nhà, bà Khanh sẽ trả thưởng cho ông Thịnh 35% tổng giá trị nhà và đất sau khi đòi lại được".

Căn nhà tranh chấp với diện tích hơn 1.000m2 hiện đang là trụ sở của một ngân hàng. Ảnh: Hải Duyên.

Đến ngày 28/6/2011, Bộ Xây dựng ra quyết định trả nhà cho bà Khanh. Khoảng một tuần sau, UBND TP HCM cũng ban hành quyết định trả nhà cho nữ Việt kiều.

Ông Thịnh sau đó đề nghị thân chủ thực hiện cam kết trả thưởng như đã hứa nhưng mẹ con bà Khanh không thực hiện, cho rằng hợp đồng này là vô hiệu. 

Kiện ra tòa, ông Thịnh cho rằng, để đòi được nhà cho thân chủ ông phải bỏ nhiều công sức, chi phí đi lại suốt 5 năm. Trước khi bà Khanh được trả lại căn nhà, cũng như trong thời ký phát sinh tranh chấp giữa luật gia Thịnh và thân chủ, ông Quang đã thực hiện nhiều giao dịch mua bán căn nhà, nhận tiền cọc 210 tỷ đồng cũng như lập khai di sản thừa kế với toàn bộ tài sản nói trên. Việc này đã dẫn đến quyền lợi của mẹ con bà Khanh bị đối lập.

Hồi đầu tháng 2/2015, TAND TP HCM xử sơ thẩm đã buộc mẹ con bà Khanh phải thực hiện hợp đồng hứa thưởng cho nguyên đơn, trả lại tiền cọc cho người mua căn nhà.

Bản án này bị VKSND TP HCM kháng nghị hủy một phần do vi phạm tố tụng khi gộp các quan hệ tranh chấp khác vào giải quyết trong cùng vụ án. Luật gia Thịnh kháng cáo, đề nghị tách quan hệ tranh chấp hứa thưởng của ông ra giải quyết. Còn các bị đơn và những người có quyền và nghĩa vụ liên quan cũng kháng cáo...

Hải Duyên