Ngày 6/5, tại Hội nghị toàn quốc tổng kết năm năm thi hành Luật Lý lịch tư pháp, Bộ Tư pháp cho hay tính đến hết tháng 12/ 2015, Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia đã cấp 536 phiếu cho người nước ngoài có thời gian cư trú tại Việt Nam; các Sở Tư pháp đã cấp hơn 1,2 triệu phiếu...

Ông Hoàng Quốc Hùng (Giám đốc Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia) cho rằng dù đã giải quyết được một số lượng lớn yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp nhưng tình trạng chậm thời hạn cấp phiếu vẫn “diễn ra phổ biến tại trung tâm và hầu hết các sở tư pháp”.

“Ngoài hai sở tư pháp không chậm thời hạn cấp phiếu cùng năm, các sở còn lại đều bị chậm thời hạn cấp phiếu. Cá biệt có 7 Sở tỷ lệ chậm từ 39% đến 62%”, ông Hùng nói.

Để khắc phục, ông Hùng cho biết từ tháng 12/2015, Trung tâm đã phối hợp với Cục Hồ sơ nghiệp vụ cảnh sát (C53 Bộ Công an) thử nghiệm tra cứu, xác minh thông tin thông qua việc sử dụng phần mềm “kiềng ba chân” kết nối giữa Trung tâm, C53 Bộ Công an và các Sở Tư pháp. Việc thử nghiệm được thực hiện tại trung tâm và 31 Sở.

Mô hình “kiềng ba chân” nói trên được áp dụng cho những trường hợp tra cứu, xác minh phức tạp như công dân Việt Nam cư trú ở nhiều nơi, có thời gian cư trú ở nước ngoài và người nước ngoài có yêu cầu cấp phiếu.

Mô hình này dùng phần mềm “tra cứu án tích” kết hợp với máy scan tốc độ cao để truyền trực tiếp (qua Internet) yêu cầu tra cứu thông tin lý lịch tư pháp, hồ sơ của đương sự từ Sở Tư pháp về C53 Bộ Công an và Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia. C53 Bộ Công an có trách nhiệm tra cứu, trả kết quả xác minh án tích về Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia (qua Internet) ngay trong ngày. Sau khi rà soát, đối chiếu với cơ sở dữ liệu, giám đốc trung tâm sẽ ký công văn trả lời kết quả tra cứu, xác minh rồi truyền qua Internet về Sở Tư pháp các địa phương.

Theo Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Khánh Ngọc, giải pháp trên được sự hưởng ứng lớn từ phía người dân. Dù quy trình, thủ tục vẫn cần hoàn thiện thêm nhưng ông Ngọc mong muốn mô hình này được áp dụng đại trà, tạo “bước nhảy vọt” trong công tác cấp phiếu.

Hội nghị cũng dành một chuyên đề mổ xẻ bất cập của Luật lý lịch tư pháp hiện hành, trên cơ sở đó đề xuất hướng sửa đổi, bổ sung phù hợp.

Theo đại diện Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia, Hiến pháp 2013 đề cao quyền con người, trong đó quy định rõ mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân; thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân được pháp luật bảo đảm an toàn. Tuy nhiên, quy định về quyền yêu cầu cấp phiếu số 2 hiện nay thể hiện cả những án tích đã được xóa của người từng bị kết án.

Đặc biệt, phiếu số 2 chỉ cấp cho cơ quan tố tụng và cấp theo yêu cầu của cá nhân để người đó biết nội dung về lý lịch tư pháp của mình. Nhưng trong thực tiễn triển khai, quy định này đã bị lạm dụng khi một số cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài yêu cầu công dân Việt Nam và người nước ngoài có thời gian cư trú ở Việt Nam phải nộp phiếu số 2 khi xin thị thực nhập cảnh...

Cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng trình tự, thủ tục cấp phiếu Lý lịch tư pháp còn nhiều bất cập, gây khó khăn, trở ngại cho người dân và gây lúng túng cho cơ quan giải quyết yêu cầu. Chẳng hạn, hồ sơ yêu cầu cấp phiếu chưa thật sự thuận tiện, phù hợp như quy định phải có chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu đối với người chưa đủ 14 tuổi, người không quốc tịch hoặc giấy tờ xác nhận tạm trú hoặc sổ đăng ký thường trú, tạm trú của người nước ngoài đã từng cư trú tại Việt Nam…

Theo quy định, cá nhân phải nộp hồ sơ yêu cầu cấp phiếu Lý lịch tư pháp và nhận kết quả trực tiếp tại cơ quan có thẩm quyền cấp phiếu. Phương thức cấp phiếu này đã làm tăng chi phí, gây những khó khăn nhất định cho người yêu cầu cấp phiếu đang học tập, lao động, cư trú ở nước ngoài hoặc cư trú ở xa nơi đăng ký hộ khẩu thường trú…

Theo Pháp luật TP HCM

>> Xem thêm: Bí mật đời tư bị ảnh hưởng vì phiếu lý lịch tư pháp