Trường hợp phát hiện dấu hiệu tham nhũng trong việc cho vay vốn xoá đói giảm nghèo
Câu hỏi
Anh C là chuyên viên thuộc UBND huyện được điều động tăng cường có thời hạn cho UBND xã X để triển khai các chương trình xoá đói giảm nghèo cho xã. Xã X là một trong số vài xã đói nghèo nhất huyện, dân cư chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, số hộ nông nghiệp thiếu đói và không có vốn sản xuất khá lớn nên thời gian gần đây được chính quyền tỉnh và huyện tập trung đầu tư cho bà con nông dân được vay vốn ưu đãi từ nhiều nguồn khác nhau, trong đó chủ yếu là vốn vay từ Quỹ xoá đói giảm nghèo và vốn vay từ Ngân hàng chính sách xã hội.
Khi về nhận công tác tại UBND xã X, anh C được UBND huyện phân công giúp đỡ, tham mưu cho chính quyền xã để thực hiện tốt các chương trình xoá đói giảm nghèo, phát triển kinh tế địa phương. Sau một thời gian về công tác, qua nghiên cứu báo cáo về tình hình kinh tế - xã hội của xã, đồng thời qua nắm bắt tình hình thực tiễn, anh C biết được rằng tổng số vốn hỗ trợ cho vay ưu đãi đối với các hộ nghèo trong xã từ các nguồn khác nhau lên tới hàng tỷ đồng, số hộ được vay rất lớn nhưng theo dõi qua 2 năm gần đó thì thấy số hộ nghèo mà UBND xã lập danh sách xin vay vốn ưu đãi vẫn tiếp tục tăng. Bên cạnh đó, anh C còn được ông B, Phó Chủ tịch UBND xã phụ trách xoá đói giảm nghèo cho biết rằng năm vừa rồi, xã có lập danh sách nhiều hộ đã được vay vốn từ những đợt trước đó, nay xin gia hạn vay và trả lãi vay. Anh C đề nghị lãnh đạo UBND xã cho xem danh sách các hộ vay vốn xoá đói giảm nghèo để anh có điều kiện nắm bắt tình hình và đi khảo sát việc sử dụng vốn của một số hộ. Tuy nhiên, đã nhiều lần anh C đề nghị nhưng đều bị lãnh đạo xã khất lần. Sau đó, ông Chủ tịch UBND xã đề nghị anh C chuyển sang theo dõi và giúp đỡ UBND xã quản lý lĩnh vực văn hoá, thông tin, tuyên truyền.
Với vai trò một cán bộ tăng cường và nhiệm vụ UBND huyện đã giao, anh C nên làm gì?
Câu trả lời
Việc tăng cường cán bộ có thời hạn, cán bộ, công chức về các huyện, xã trọng điểm vùng đồng bào dân tộc thiểu số nhằm giúp cơ sở thực hiện tốt hơn nhiệm vụ phát triển kinh tế - văn hoá - xã hội, bảo đảm an ninh - quốc phòng ở địa phương là một chủ trương thiết thực của Chính phủ nhằm đẩy mạnh việc thực hiện các chương trình kinh tế - xã hội trọng điểm. Để bảo đảm cho các cán bộ tăng cường thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao, Điều 7 Quyết định số 56/2006/QĐ-TTg ngày 13/3/2006 của Thủ tướng Chính phủ quy định “UBND xã chịu trách nhiệm quản lý, tạo điều kiện cho cán bộ, công chức tăng cường về xã thực hiện các nhiệm vụ theo quy định tại Điều 3 Quyết định này; bố trí chỗ ở, nơi làm việc để cán bộ, công chức tăng cường hoàn thành tốt nhiệm vụ và thực hiện nghiêm quy chế của UBND tỉnh quy định đối với cán bộ, công chức tăng cường”.
Trong tình huống nói trên, việc anh C đề nghị lãnh đạo UBND xã cho xem sổ sách, tài liệu quản lý việc cho vay vốn ưu đãi xoá đói giảm nghèo là việc làm cần thiết, nhằm giúp anh C có thể thực hiện tốt nhiệm vụ mà UBND huyện đã giao cho anh khi cử anh đến làm cán bộ tăng cường cho xã X. Với việc UBND xã có biểu hiện không minh bạch trong quản lý vốn vay ưu đãi, trên thực tiễn có thể xảy ra những hiện tượng như sau:
- Việc cho vay vốn ưu đãi không đúng đối tượng, người được vay vốn không phải là đối tượng thuộc diện được hưởng vốn xay xoá đói giảm nghèo;
- Hộ đói nghèo được thông báo làm hồ sơ vay vốn, nhưng sau khi hoàn thiện hồ sơ thì được thông báo là không được cho vay. Hồ sơ vay vốn đó được cán bộ có thẩm quyền lập khống hoặc giả mạo chữ ký để chiếm dụng vốn vay (trên thực tế hộ đói nghèo đó được ngân hàng cho vay vốn theo danh sách do cán bộ xã lập ra, nhưng số tiền cho vay không đến tay người vay vốn);
- Hộ đói nghèo được cho vay vốn theo đúng danh sách, nhưng chỉ nhận được một phần vốn vay so với khi lập hồ sơ vay vốn. Số còn lại bị cán bộ được uỷ quyền giao vốn vay cho dân chiếm dụng, sử dụng riêng;
- Các hộ vay vốn đã hoàn trả vốn vay qua cán bộ xã được ngân hàng hoặc quỹ xoá đói giảm nghèo uỷ nhiệm thực hiện việc cấp phát và thu hồi vốn vay. Tuy nhiên, cán bộ xã không thực hiện việc nộp trả cho ngân hàng mà giữ lại chiếm dụng và đối phó bằng cách lập danh sách xin gia hạn vay vốn, nộp lãi vay cho ngân hàng và giả mạo chữ ký của người vay. Trên đây là những hành vi vi phạm pháp luật thường phát sinh trong hoạt động cho vay vốn xoá đói giảm nghèo và đều là những hành vi tham nhũng được quy định tại Điều 6 Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2005. Do đó, trước những biểu hiện bất minh của chính quyền xã, với chức năng, nhiệm vụ của cán bộ tăng cường, căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 38 Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2005, anh C có nghĩa vụ báo cáo ý kiến chủ quan của mình về dấu hiệu tham nhũng tại xã cho Chủ tịch UBND cấp huyện, đề nghị có biện pháp kiểm tra, thanh tra theo thẩm quyền đối với việc sử dụng vốn vay.
Các văn bản liên quan:
Quyết định 56/2006/QĐ-TTg Về việc tăng cường có thời hạn cán bộ, công chức về các huyện, xã trọng điểm vùng đồng bào dân tộc thiểu số
Luật 55/2005/QH11 Phòng, chống tham nhũng