Văn phòng Luật sư Phương Thảo

Luật doanh nghiệp

Tính thuế GTGT, thuế thu nhập DN đối với hộ kinh doanh buôn chuyến như thế nào

Câu hỏi

Trên địa bàn xã X có nhiều hộ kinh doanh buôn chuyến. Họ thu mua hoặc đặt hàng đồ thủ công mỹ nghệ của nhân dân trong xã để mang đi bán ở địa phương khác. Cán bộ Đội thuế xã đã cùng cán bộ ủy nhiệm thu và các Trưởng thôn rà soát, nắm danh sách các hộ kinh doanh này. Số lượng hộ kinh doanh buôn chuyến trong xã không nhiều, chỉ có 12 hộ, nhưng đều là những người có tiềm lực kinh tế. Để tiến hành thu thuế buôn chuyến đối với các hộ kinh doanh này, Đội thuế đã phối hợp cùng cán bộ ủy nhiệm thu và đại diện Uỷ ban nhân dân xã mời đại diện các chủ hộ lên làm việc nhưng có 5 người đến, số còn lại dù đã mời nhiều lần sau đó nhưng vẫn không đến làm việc. Tại cuộc họp nói trên, sau khi được giải thích về trách nhiệm phải đến trụ sở của Uỷ ban nhân dân xã gặp cán bộ ủy nhiệm thu để kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp trước khi vận chuyển hàng đi, các hộ này đều phản đối. Có chủ hộ nói rằng, họ không kinh doanh, không mua hàng để bán mà mua giúp người thân quen. Một số chủ hộ khác thừa nhận họ có kinh doanh buôn chuyến nhưng họ cho rằng, phải sau khi họ bán hàng mới biết lãi hay lỗ, có giá trị gia tăng hay không. Bởi vậy, họ cho rằng việc buộc họ phải nộp thuế trước khi vận chuyển hàng đi là vô lý. Vậy cán bộ Đội thuế, cán bộ ủy nhiệm thu và Uỷ ban nhân dân xã cần xử lý như thế nào?

Câu trả lời

Trách nhiệm giải quyết vấn đề này là của Đội thuế xã, cán bộ ủy nhiệm thu và Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã hoặc người được Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã ủy quyền. Hướng xử lý chung:
Trước hết, cần nêu các quy định pháp luật và phân tích để các chủ hộ kinh doanh buôn chuyến nhận thức rõ rằng họ là đối tượng phải nộp 02 loại thuế giá trị gia tăng và thu nhập doanh nghiệp. Cơ sở pháp lý về nghĩa vụ nộp thuế của họ được quy định tại Điều 3 Luật Thuế giá trị gia tăng năm 1997 và Điều 1 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp. Đồng thời cũng viện dẫn và giải thích về thủ tục thu thuế đối với hộ kinh doanh buôn chuyến được quy định tại tiểu mục 5 Mục II Phần C Thông tư số 120/2003/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành Luật Thuế giá trị gia tăng, cụ thể là cơ sở kinh doanh buôn chuyến phải kê khai và nộp thuế theo từng chuyến hàng với Chi cục thuế nơi mua hàng, trước khi vận chuyển hàng đi. Số thuế phải nộp đối với hàng hoá buôn chuyến tính theo phương pháp trực tiếp trên giá trị gia tăng và tiểu mục 4 Mục III Phần D Thông tư số 128/2003/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, cụ thể là cơ sở kinh doanh buôn chuyến phải kê khai và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo từng chuyến hàng với Cơ quan thuế nơi mua hàng trước khi vận chuyển hàng đi.
Đối với người cố tình trốn tránh nghĩa vụ thuế bằng việc đưa lý do là chỉ mua hàng hoá hộ người thân quen, chứ không tiến hành kinh doanh thì cần xử lý như sau:
- Yêu cầu đối tượng kê khai danh sách những người nhờ mua hộ và số lượng nhờ mua để tiến hành kiểm tra;
- Nếu kết quả kiểm tra cho thấy, đó chỉ là những địa chỉ giả hoặc những người đó không nhờ mua hộ hoặc nếu không thể kê khai được nội dung này thì giải thích cho họ rõ;
- Nếu đối tượng vẫn không chấp hành nghĩa vụ kê khai và nộp thuế thì cần yêu cầu đối tượng làm cam đoan rằng không kinh doanh buôn chuyến. Đây là cơ sở để xử lý hành vi trốn thuế sau này của đối tượng.
Đối với những người chưa hiểu biết đầy đủ về phương pháp tính thuế và cách thức thu thuế:
Đối với người buôn chuyến thực và cho rằng do chưa biết kinh doanh lãi lỗ thế nào, chưa biết việc kinh doanh có thu nhập và có giá trị gia tăng không để nộp thuế thì cần giải thích như sau: Nếu họ muốn nộp thuế theo giá trị gia tăng thực sự thì phải tiến hành đăng ký kinh doanh tại nơi bán hàng và phải mở sổ sách kế toán xác định giá trị gia tăng. Tuy nhiên, việc đăng ký và mở sổ sách kế toán với những người kinh doanh buôn chuyến tại nơi bán hàng là không thực hiện được nên pháp luật đã quy định người kinh doanh
buôn chuyến phải có trách nhiệm kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp với Cơ quan thuế địa phương nơi vận chuyển hàng đi. Số thuế phải nộp được tính theo phương pháp trực tiếp trên giá trị gia tăng.
Đồng thời, cần giải thích cho họ biết nếu họ không tự giác kê khai, nộp thuế theo pháp luật thì trên đường đi và đến nơi bán hàng sẽ không có giấy tờ hợp pháp đi cùng hàng hóa; nếu cơ quan có thẩm quyền kiểm tra dọc đường hoặc kiểm tra nơi bán hàng phát hiện vi phạm thì ngoài việc bị truy thu đủ số thuế trốn lậu
còn phải nộp phạt vi phạm hành chính về thuế.
Đối với các hộ kinh doanh chây ỳ không chịu đến mặc dù đã nhiều lần mời:
Cán bộ ủy nhiệm thu và Đội thuế có thể cử cán bộ đến tận nơi để giải thích về nghĩa vụ chấp hành Luật Thuế giá trị gia tăng,
Thuế thu nhập doanh nghiệp cho các hộ này như đã nêu trên đây. Đồng thời cần tiến hành các biện pháp nghiệp vụ sau:
- Uỷ ban nhân dân xã thông báo với Lãnh đạo chi cục thuế về tình hình trên để đề nghị tăng cường cán bộ giải quyết vụ việc và làm văn bản đề nghị cơ quan Công an phối hợp thực hiện nhiệm vụ.
- Uỷ ban nhân dân xã phối hợp cùng Đội thuế tổ chức thu thập thông tin, nắm quy luật vận chuyển hàng đi của các hộ kinh doanh; đồng thời báo cáo và có kế hoạch phối hợp với lực lượng Quản lý thị trường để xử lý hành vi kinh doanh trốn thuế của các đối tượng này (Ví dụ, khi phát hiện có hộ kinh doanh vận chuyển hàng đi, cần kịp thời thông tin cho lực lượng chức năng để thực hiện việc kiểm tra giấy tờ, hoá đơn, chứng từ đối với hàng hoá lưu hành trên đường, từ đó có căn cứ xử lý nghiêm minh việc truy thu thuế và xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi trốn lậu thuế).
- Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã chỉ đạo việc tăng cường tuyên truyền, vận động việc chấp hành nghĩa vụ nộp thuế trên địa bàn bằng các biện pháp sau:
+ Thông báo công khai kết quả xử lý hành vi trốn lậu thuế trên hệ thống truyền thanh của xã, cũng có thể thông báo đến các hộ kinh doanh thuộc diện phải nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hoạt động buôn chuyến nhằm răn đe, giáo dục, thay đổi nhận thức của họ;
+ Cán bộ Đội thuế và cán bộ ủy nhiệm thu xã tiếp tục vận động các hộ kinh doanh tự giác kê khai và tiếp tục các biện pháp nghiệp vụ nêu trên cho đến khi việc quản lý thu thuế đối với các hộ này đi vào nề nếp.

Theo “Tình huống pháp luật: Kinh tế, tài nguyên - môi trường và cơ sở hạ tầng”

Các văn bản liên quan:

Thông tư 128/2003/TT-BTC Hướng dẫn thi hành Nghị định số 164/2003/NĐ-CP ngày 22/12/2003 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật thuế thu nhập doanh nghiệp

Luật Kh&

Các câu hỏi khác