Giải quyết đơn đề nghị của xã viên HTX về việc CN, BQT và BKS vi phạm Luật HTX, Điều lệ HTX
Câu hỏi
HTX tiểu thủ công nghiệp Hương Sơn với 30 xã viên có trụ sở chính tại xã N, huyện X, tỉnh Lạng Sơn. Theo Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh do Phòng Kinh tế - Tài chính huyện X cấp thì HTX Hương Sơn được phép hoạt động từ tháng 3 năm 2000. Trong quá trình hoạt động, xã viên HTX phản ánh là Chủ nhiệm và Ban quản trị HTX có nhiều biểu hiện vi phạm Điều lệ HTX như: kết nạp thêm 5 người đang là xã viên HTX Tiến Lên làm xã viên HTX Hương Sơn, không cho một số xã viên dự Đại hội xã viên, không trả lời kiến nghị của một số xã viên. Bên cạnh đó, có nhiều xã viên có ý kiến lo ngại về tình hình tài chính của HTX. Do đó, ngày 13/6/2005 đã có 12 lá đơn của xã viên gửi đến Ban kiểm soát đề nghị tổ chức Đại hội xã viên bất thường. Đến ngày 01/7/2005, Ban kiểm soát của HTX Hương Sơn vẫn không tổ chức Đại hội xã viên bất thường nên cả 12 xã viên đã cùng ký tên vào một lá đơn gửi cho Chủ tịch UBND xã N yêu cầu can thiệp. Chủ tịch UBND xã N phải giải quyết việc này như thế nào?
Câu trả lời
Để giải quyết tình huống trên đúng quy định của pháp luật, cần vận dụng các quy định về thẩm quyền, thủ tục, trình tự giải quyết công việc thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND và UBND cấp xã trong việc quản lý nhà nước đối với HTX.
Các văn bản pháp luật về quản lý nhà nước đối với HTX cần được áp dụng là: Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và UBND năm 2003, Luật Hợp tác xã năm 2003, Nghị định số 87/2005/NĐ-CP ngày 11/7/2005 của Chính phủ về đăng ký kinh doanh HTX, Nghị định số 177/2004/NĐ-CP ngày 12/10/2004 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Hợp tác xã năm 2003.
Trước hết, cần lưu ý rằng, trách nhiệm quản lý nhà nước đối với HTX của UBND cấp xã là chỉ tuyên truyền, phổ biến pháp luật về HTX, trong đó giải thích các quyền và nghĩa vụ cho xã viên HTX mà không can thiệp vào công việc quản lý nội bộ của HTX và không giải quyết những vấn đề vượt quá thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp xã theo quy định pháp luật. Do đó, trước những bức xúc của xã viên hợp tác xã, Chủ tịch UBND xã N cần giải quyết nhanh chóng, kịp thời, không kéo dài thời gian.
Việc kết nạp 05 người đang là xã viên Hợp tác xã Tiến Lên làm xã viên HTX Hương Sơn có vi phạm Luật HTX hay không? Theo quy định của khoản 3 Điều 17 Luật Hợp tác xã năm 2003, một người có thể cùng một lúc làm xã viên của nhiều HTX và chỉ không được làm xã viên HTX khác nếu Điều lệ Hợp tác xã quy định. Như vậy, nếu Điều lệ HTX Hương Sơn có quy định cấm người đang là xã viên HTX khác được làm xã viên HTX Hương Sơn thì việc kết nạp 05 thành viên mới của Ban chủ nhiệm HTX là vi phạm pháp luật. Nếu Điều lệ HTX Hương Sơn không có quy định cấm người đang là xã viên HTX khác được làm xã viên HTX Hương Sơn thì việc kết nạp 05 thành viên mới của Ban chủ nhiệm HTX không vi phạm pháp luật.
Việc Chủ nhiệm HTX không cho một số xã viên tham dự Đại hội xã viên có đúng pháp luật hay không? Căn cứ vào khoản 6 Điều 18 Luật Hợp tác xã năm 2003, thì quyền tham dự Đại hội xã viên là một quyền cơ bản, quan trọng của xã viên. Do đó, cần giải thích cho các xã viên và Chủ nhiệm HTX Hương Sơn rằng việc Chủ nhiệm HTX không cho một số xã viên tham dự Đại hội xã viên là vi phạm Luật Hợp tác xã.
Thứ ba, việc Chủ nhiệm, Ban quản trị HTX không trả lời kiến nghị của xã viên có đúng pháp luật hay không? Căn cứ vào khoản 8 Điều 18 Luật Hợp tác xã năm 2003, xã viên có quyền được đề đạt ý kiến đối với Chủ nhiệm, Ban quản trị và Ban kiểm soát của HTX và được yêu cầu trả lời. Do đó, việc Chủ nhiệm, Ban quản trị không trả lời kiến nghị của xã viên HTX là vi phạm Luật Hợp tác xã.
Thứ tư là những lo ngại của xã viên về tình hình tài chính của HTX. Cần hướng dẫn các xã viên làm đơn đề nghị Chủ nhiệm HTX, Ban quản trị công bố công khai tình hình tài chính hiện tại của HTX cho xã viên biết theo quy định trong Điều lệ của HTX Hương Sơn.
Thứ năm, giải quyết yêu cầu của các xã viên đề nghị Chủ tịch UBND xã N can thiệp khi Ban kiểm soát HTX Hương Sơn không tổ chức Đại hội xã viên bất thường. Đây là vấn đề vượt quá thẩm quyền của Chủ tịch UBND xã N. Căn cứ khoản 3 Điều 12 Nghị định số 177/2004/NĐ-CP, Chủ tịch UBND xã N cần giải thích cho các xã viên rằng trường hợp Ban kiểm soát không tổ chức Đại hội bất thường trong thời gian 15 ngày kể từ ngày nhận được đơn của 1/3 xã viên hợp tác xã thì xã viên có quyền gửi đơn đến cơ quan đăng ký kinh doanh cho HTX tiểu thủ công nghiệp Hương Sơn (Phòng Kinh tế - Kế hoạch huyện X) đề nghị can thiệp chứ không phải gửi đơn đến Chủ tịch UBND xã N. Theo khoản 3 Điều 12 Nghị định số 177/2004/ NĐ-CP, trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày cơ quan đăng ký kinh doanh có văn bản yêu cầu mà HTX vẫn không tổ chức Đại hội xã viên bất thường thì cơ quan đăng ký kinh doanh báo cáo UBND cấp huyện nơi cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh để làm thủ tục giải thể bắt buộc đối với HTX theo quy định tại khoản 2 Điều 21 Nghị định số 177/2004/NĐ-CP.
Các văn bản liên quan:
Luật 18/2003/QH11 Hợp tác xã
Nghị định 177/2004/NĐ-CP Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Hợp tác xã năm 2003