Văn Phòng Luật Sư Phương Thảo
Văn Phòng Luật sư Phương Thảo
Văn Phòng Luật sư Phương Thảo

Luật doanh nghiệp

Xử lý những biến động của hộ kinh doanh khi thực hiện ủy nhiệm thu

Câu hỏi

UBND xã M ký hợp đồng ủy nhiệm thu với Chi cục Thuế huyện N. Theo đó, UBND xã chịu trách nhiệm thu thuế sử dụng đất nông nghiệp, thuế nhà, đất và thuế công thương nghiệp dịch vụ của các hộ kinh doanh khoán ổn định 06 tháng, 01 năm. UBND xã đã bàn bạc khá kỹ trong các cuộc họp Uỷ ban để tìm nhân sự thực hiện hợp đồng ủy nhiệm thu với Chi cục Thuế huyện. Tiêu chí đặt ra là cán bộ ủy nhiệm thu phải có khả năng chuyên môn phù hợp và phải có tinh thần trách nhiệm với công việc được giao, đã từng kinh qua các công tác do xã giao. Sau khi cân nhắc, lựa chọn, UBND xã đã ký hợp đồng với ông Hoan, giao cho ông Hoan chịu trách nhiệm thu thuế đối với các hộ kinh doanh công thương nghiệp trên địa bàn xã. Sau 06 tháng ông Hoan thực hiện công việc này, kết quả đạt được khá khả quan, tỷ lệ nợ đọng thuế giảm so với trước khi thực hiện ủy nhiệm thu. Tuy nhiên, có một số hộ kinh doanh trước kia chấp hành khá tốt việc nộp thuế thì nay lại thường xuyên nợ đọng. Thậm chí có một vài hộ rất hay làm đơn xin miễn, giảm thuế vì nghỉ kinh doanh. UBND xã cần làm gì để giải quyết tình hình này?

Câu trả lời

Căn cứ vào Điều 1 và Điều 4 Quy chế tạm thời về việc quản lý các khoản thuế và thu khác ủy nhiệm cho UBND xã, phường, thị trấn tổ chức thu kèm theo Quyết định số 1751 TCT/QĐ/NV6 ngày 30/12/2002 của Tổng cục Thuế, thì UBND xã chịu trách nhiệm tổ chức thu và nộp tiền thuế đã thu vào ngân sách theo hợp đồng đã ký kết với Chi cục Thuế. Khi đã thực hiện việc uỷ nhiệm thu, UBND xã có trách nhiệm phối hợp cùng cơ quan Thuế để quản lý tốt đối tượng nộp thuế trên địa bàn nhằm chống thất thu thuế. Do vậy, với việc phát sinh hiện tượng bất bình thường là từ sau khi ông Hoan thực hiện nhiệm vụ uỷ nhiệm thu, một số hộ kinh doanh trước kia chấp hành tốt nay lại nợ đọng hoặc xin miễn, giảm thuế thì trước tiên Chủ tịch UBND xã M có trách nhiệm kiểm tra, xem xét tình hình thực hiện nhiệm vụ của ông Hoan để đánh giá chính hiệu quả thực hiện nhiệm vụ của ông Hoan, từ đó mới xác định được giải pháp cần thiết để đảm bảo việc ủy nhiệm thu đúng theo hợp đồng đã ký với Chi cục Thuế.
Việc đầu tiên cần làm của Chủ tịch UBND xã là tổ chức kiểm tra tình hình thực tế kinh doanh của các hộ kinh doanh trong thời gian gần đây thường xuyên nợ đọng thuế, hoặc xin miễn, giảm thuế để từ đó xác định nguyên nhân. Để làm tốt việc này, cần cử những người có kinh nghiệm, có chuyên môn, không có mối quan hệ thân thiết với cán bộ ủy nhiệm thu để tiến hành kiểm tra.
Trên thực tiễn, có thể có các nguyên nhân cơ bản dẫn đến hiện tượng này, đó là:
Thứ nhất, các hộ kinh doanh đó có mối quan hệ thân thiết với cán bộ ủy nhiệm thu (họ hàng, bạn bè thân thiết) nên cán bộ ủy nhiệm thu đã nể nang, không kiên quyết trong thực hiện nhiệm vụ. Nếu qua kiểm tra xác định được đây là nguyên nhân của hiện tượng thì cần họp với cán bộ ủy nhiệm thu để rút kinh nghiệm; chỉ cho cán bộ ủy nhiệm thu biết hậu quả của việc nể nang một số hộ kinh doanh nhất định sẽ làm ảnh hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ chung; đồng thời chỉ cho cán bộ ủy nhiệm thu cách thuyết phục những đối tượng này tuân thủ luật thuế một cách khéo léo, tế nhị.
Trong trường hợp cán bộ ủy nhiệm thu vẫn không thể làm tốt nhiệm vụ thu thuế đối với các hộ kinh doanh này thì UBND xã nên cử một cán bộ khác có năng lực giúp đỡ cán bộ ủy nhiệm thu đôn đốc thu thuế đối với các đối tượng đó; không nên kết thúc hợp đồng với cán bộ ủy nhiệm thu này, vì ngoài một hạn chế nhỏ này, ông Hoan cũng tỏ ra là một người có khả năng công tác tốt, thể hiện ở kết quả ủy nhiệm thu 6 tháng vừa qua. Mặt khác, khi đã chọn ủy nhiệm thu là người địa phương thì một khó khăn tất yếu luôn xuất hiện là các mối quan hệ họ hàng, thân thích của cán bộ ủy nhiệm thu. Tuy nhiên, trong trường hợp phát hiện thấy có cơ sở để nghi ngờ cán bộ uỷ nhiệm thu thông đồng với các hộ kinh doanh để xin miễn, giảm thuế cho họ và tư lợi cho mình thì cần kiên quyết thay thế cán bộ uỷ nhiệm thu, ngăn ngừa các hiện tượng tiêu cực có thể phát sinh từ việc người được uỷ nhiệm thu không thực hiện đúng chức trách và đạo đức công vụ.
Thứ hai, tình hình kinh doanh của các hộ kinh doanh trên thực tế có những diễn biến bất lợi do các nguyên nhân khách quan không.
Nếu là nhóm nguyên nhân thứ hai thì UBND xã cần điều tra thực tế kinh doanh của các hộ này một cách cụ thể và nếu cần thiết phải điều chỉnh doanh thu ấn định cho phù hợp. Đồng thời, vận động, thuyết phục họ hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế, nộp nốt số thuế còn nợ đọng. Mặt khác, cần tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ họ phát triển hoạt động kinh doanh.