Sang tên quyền sở hữu của bố mẹ cho con sau khi mẹ chết

Câu hỏi

Câu trả lời

Khoản 2 Ðiều 685 Bộ luật Dân sự quy định về việc phân chia di sản theo pháp luật như sau: Những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật; nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế có thể thỏa thuận về việc định giá hiện vật và thỏa thuận về người nhận hiện vật; nếu không thỏa thuận được thì hiện vật được bán để chia. Như vậy, bạn cùng với các đồng thừa kế khác của mẹ bạn có thể thỏa thuận về việc bạn sẽ được nhận toàn bộ di sản là phần quyền sở hữu ngôi nhà của mẹ bạn, đồng thời xác định giá trị của di sản đó và xác định số tiền mà bạn sẽ phải thanh toán cho các đồng thừa kế. Tuy nhiên, vì ngôi nhà là sở hữu chung của bố mẹ bạn nên bạn còn phải thỏa thuận với bố bạn để mua lại hoặc nhận tặng cho phần quyền sở hữu của bố bạn.

Các thủ tục có thể thực hiện như sau:

a. Thủ tục khai nhận di sản thừa kế

- Thẩm quyền: Gia đình bạn có thể công chứng văn bản khai nhận di sản thừa kế là một phần quyền sở hữu nhà ở của mẹ bạn tại bất kỳ tổ chức công chứng nào trên địa bàn nơi có bất động sản.

- Người thực hiện: Những người thừa kế theo pháp luật của bạn như bạn đã nêu, gồm: ông ngoại, bố bạn, hai anh em bạn.

- Hồ sơ:

+ Phiếu yêu cầu công chứng theo mẫu;

+ Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở;

+  Giấy chứng tử của mẹ bạn;

+ Giấy tờ tùy thân của các thừa kế;

+ Những giấy tờ khác (như: giấy khai sinh, giấy kết hôn…).

- Thủ tục:

Sau khi kiểm tra hồ sơ thấy đầy đủ, phù hợp quy định của pháp luật, cơ quan công chứng tiến hành niêm yết công khai tại trụ sở Uỷ ban nhân dân cấp xã, nơi thường trú trước đây của người để lại di sản; trong trường hợp không có nơi thường trú, thì niêm yết tại Uỷ ban nhân dân cấp xã, nơi tạm trú có thời hạn của người đó. Nếu không xác định được cả hai nơi này, thì niêm yết tại Uỷ ban nhân dân cấp xã, nơi có bất động sản của người để lại di sản.

Sau 15 ngày niêm yết, không có khiếu nại, tố cáo gì thì cơ quan công chứng chứng nhận văn bản thừa kế. Các đồng thừa kế có thể lập Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế. Trong Văn bản, các đồng thừa kế thỏa thuận để bạn được hưởng toàn bộ di sản do mẹ bạn để lại.

Sau khi công chứng văn bản thừa kế, bạn thực hiện thủ tục đăng ký quyền tài sản tại Văn phòng đăng ký đất và nhà thuộc Phòng tài nguyên và môi trường cấp huyện nơi có bất động sản và trở thành đồng chủ sở hữu ngôi nhà với bố bạn.

b. Lập văn bản thỏa thuận phân chia tài sản chung giữa bạn và bố bạn

- Thẩm quyền: Tổ chức công chứng trên địa bàn tỉnh, thành phố nơi có bất động sản.

- Hồ sơ yêu cầu công chứng: Bạn nộp 01 bộ hồ sơ yêu cầu công chứng cho tổ chức công chứng quy định tại Điều 35 Luật Công chứng.

- Thủ tục:

 Sau khi nhận hồ sơ yêu cầu công chứng, Công chứng viên kiểm tra giấy tờ trong hồ sơ yêu cầu công chứng. Trường hợp hồ sơ yêu cầu công chứng đầy đủ, phù hợp với quy định của pháp luật thì thụ lý, ghi vào sổ công chứng. Công chứng viên kiểm tra dự thảo văn bản (nếu có) hoặc giúp người yêu cầu công chứng soạn thảo văn bản dựa trên mẫu sẵn có.

Trong văn bản thỏa thuận phân chia tài sản chung, bạn và bố bạn có thể thỏa thuận nội dung bạn sẽ nhận toàn bộ quyền sở hữu ngôi nhà đồng thời thanh toán cho bố bạn một khoản tiền do hai bên xác định.

Sau khi hoàn thành thủ tục công chứng, bạn tiến hành thủ tục đăng ký sang tên bạn tại Văn phòng đăng ký đất và nhà.

c. Thủ tục đăng ký sang tên quyền sử dụng đất

Sau khi thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế tại cơ quan công chứng và sau khi thỏa thuận phân chia tài sản chung tại cơ quan công chứng thì các bên liên quan phải thực hiện thủ tục đăng ký sang tên quyền sở hữu nhà theo quy định của pháp luật.

- Thẩm quyền: Văn phòng đăng ký đất và nhà thuộc Phòng tài nguyên và môi trường cấp huyện nơi có bất động sản.

- Hồ sơ gồm: Bản chính văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế có công chứng/Văn bản thỏa thuận phân chia tài sản chung; Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở; giấy tờ khác.

- Thủ tục: Văn phòng đăng ký nhà đất sau khi nhận hồ sơ sẽ có trách nhiệm thẩm tra hồ sơ, làm trích sao hồ sơ địa chính; gửi số liệu địa chính cho cơ quan thuế để xác định nghĩa vụ tài chính (nếu có); chỉnh lý giấy chứng nhận đã cấp hoặc thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận đối với trường hợp phải cấp mới giấy chứng nhận; Sau khi bên nhận thừa kế/bên nhận chuyển quyền thực hiện xong nghĩa vụ tài chính, Văn phòng đăng ký nhà đất có trách nhiệm trao giấy chứng nhận sở hữu nhà ở cho chủ sở hữu.

Các văn bản liên quan:

Bộ luật 33/2005/QH11 Dân sự

Luật 82/2006/QH11 Công chứng